- Version
- Download 115
- File Size 2.26 MB
- File Count 1
- Create Date 26/07/2022
- Last Updated 26/07/2022
Cứu Media - CHỦ NGHĨA TƯ BẢN, CROWDFUNDING, VÀ DÂN CHỦ
Bạn đọc cầm trên tay cuốn thứ 60 của tủ sách SOS2,* cuốn CỨU MEDIA – Chủ nghĩa tư bản, Crowdfunding, và Dân chủ (SAVING THE MEDIA – Capitalism, Crowdfunding, and Democracy) của Julia Cagé; nguyên bản tiếng Pháp Sauver les Médias được Le Seuil xuất bản 2015 và bản dịch tiếng Anh do Havard University Press xuất bản năm 2016.
Báo chí, hay rộng hơn là các phương tiện truyền thông (media) tạo ra một hàng hóa công cộng là tin tức. Tin tức trung thực, không thiên vị, có chất lượng cao là thiết yếu cho các tranh luận dân chủ và có ảnh hưởng lớn đến chính trị, đến dân chủ.
Tác giả cho chúng ta cái nhìn tổng quát về sự tiến triển của media ở các nền dân chủ phương Tây, trước hết ở Pháp và Mỹ. Bà phân tích khủng hoảng hiện thời của media, cố gắng “chẩn đoán” đúng bệnh, và quan trọng nhất gợi ý cách chữa trị để cứu media. Cuộc suy thoái dân chủ hiện thời một phần là do khủng hoảng media này.
Media (cũng như nhiều thứ khác như sức khỏe, sự hiểu biết,…) không phải là hàng hóa và để các thứ không phải là hàng hóa này phải chịu cơ chế thị trường thuần túy sẽ dẫn đến nhiều hậu quả khôn lường cho xã hội.
Việc để các công ty media vận hành như các công ty cổ phần là một trong những nguyên nhân quan trọng của khủng hoảng media.
Không có cạnh tranh, hay độc quyền media, là tai họa, nhưng cạnh tranh mạnh (chẳng hạn quá nhiều tổ chức media cạnh tranh nhau trong một thị trường) là không tốt cho media và tai hại cho xã hội do ảnh hưởng xấu đến chất lượng tin tức.
Báo chí dựa quá nhiều vào quảng cáo cũng đã là một căn bệnh của media. Và media được tài trợ chủ yếu bằng quảng cáo sẽ chấm dứt.
Trong hoạt động của các tổ chức media, cũng như bất kể tổ chức sản xuất nào khác, bốn nhân tố chính là: những người sản xuất, những người tiêu thụ, các nhà đầu tư và nhà nước. Tác giả giúp chúng ta hiểu tin tức được sản xuất ra sao và tiêu thụ thế nào. Các nhà báo là những người tạo ra tin tức, các bạn đọc là những người tiêu thụ và việc đưa họ tham gia vào các tổ chức media (qua góp vốn của hội các nhà báo, crowdfunding từ các bạn đọc, cũng như vào việc quản lý của tổ chức media với quyền bỏ phiếu của hội các nhà báo và hội bạn đọc) là cách tổ chức mới để giải quyết khủng hoảng và tạo cơ sở cho các tổ chức media hoạt động bền vững. Tuy nhiên hai đối tượng quan trọng khác là nhà nước và các nhà đầu tư cũng có vai trò cốt yếu trong phát triển media và việc thảo luận đến các vai trò của chúng được bàn kỹ trong cuốn sách.
Tác giả tìm ra những nguyên nhân chính của khủng hoảng hiện thời và đưa ra các khuyến nghị để giải quyết. Giải pháp của bà là về cấu trúc của các công ty media, được tổ chức như các tổ chức media phi-lợi nhuận (NMO) mà trong đó cả những người sản xuất, những người tiêu thụ, các nhà đầu tư và nhà nước đều đóng vai trò thiết yếu của mình.
Một nền báo chí tự do, độc lập và lành mạnh là cốt yếu cho sự phát triển đất nước, cho dân chủ. Chính vì thế suy nghĩ, hành động để xây dựng media lành mạnh phải là một nhiệm vụ hàng đầu của sự xây dựng đất nước.
Tôi nghĩ các nhà báo, các bạn trẻ, các nhà hoạt động, những ai quan tâm đến xuất bản rất nên đọc cuốn sách mỏng, dễ đọc này. Có thể nói cuốn sách này là một nghiên cứu chính sách và khuyến nghị chính sách bậc thầy, nên các nhà hoạch định chính sách, các nhà kinh tế và các chính trị gia cũng học được nhiều từ nó.
Tôi chân thành giới thiệu với quý vị cuốn sách mỏng rất đáng đọc này của Julia Cagé.
26-7-2022
Nguyễn Quang A
* Những cuốn trước:
- Kornai János, Con đường dẫn tới nền kinh tế thị trường, Hội Tin học Việt Nam 2001, Nhà Xuất Bản Văn hóa Thông tin 2002.
- Kornai János, Hệ thống xã hội chủ nghĩa, Nhà Xuất Bản Văn hóa Thông tin 2002.
……….
- Triệu Tử Dương, Tù nhân bí mật của Nhà nước – Nhật ký bí mật của Triệu Tử dương, NXB Dân Khí, 2019
- Gabriel Zucman, Của cải Giấu giếm của các Quốc gia, NXB Dân Khí, 2019
- Emmanuel Saez và Gabriel Zucman, Chiến thắng của sự Bất công:
………
- Amartya Sen, Quê Nhà trong Thế giới, NXB Dân Khí, 2021
- Desmond Shum, Roulete Đỏ, NXB Dân Khí, 2021
- Katherine M. Gehl và Michael E. Porter, Ngành Chính trị, NXB Dân Khí, 2021
- Ronald Inglehart và Christian Welzel, Hiện đại hóa, sự Thay đổi Văn hóa và Dân chủ, NXB Dân Khí, 2022
- Ronald Inglehart, Sự Tiến hóa Văn hóa, NXB Dân Khí, 2022
- Blanko Milanovic, Bất bình đẳng Toàn cầu, NXB Dân Khí, 2022
- Blanko Milanovic, Chủ nghĩa tư bản, Một mình, NXB Dân Khí, 2022